కాశీ విశ్వనాథ దేవాలయం

కాశీ విశ్వనాథ దేవాలయం ప్రసిద్ధమైన శివాలయం. ఇది ఉత్తరప్రదేశ్లోని వారణాసిలో, పవిత్ర గంగా నదికి పశ్చిమ ఒడ్డున ఉంది. ఇది శివాలయాలలో అత్యంత పవిత్రమైన పన్నెండు జ్యోతిర్లింగాలలో ఒకటి. ఇక్కడ కొలువ ఉన్న మూర్తిని విశ్వనాథుడని, విశ్వేశ్వరుడనిఅంటారు. పురాతన కాలంలో వారణాసిని కాశీ ("మెరుస్తున్న") అని పిలిచేవారు, అందుకే ఈ ఆలయాన్ని కాశీ విశ్వనాథ దేవాలయం అని పిలుస్తారు.

ఈ ఆలయాన్ని హిందూ గ్రంధాల ప్రకారం శైవ సంస్కృతిలో ఆరాధనలో ప్రధాన భాగంగా పరిగణిస్తారు. ముస్లిం పాలకులు దీన్ని అనేకసార్లు కూల్చివేసారు. ఔరంగజేబు దాని స్థలంలో జ్ఞానవాపి మసీదును నిర్మించాడు. ప్రస్తుత నిర్మాణాన్ని 1780 సంవత్సరంలో ఇండోర్కు చెందిన మరాఠా రాణి అహల్యాబాయి హోల్కర్ నిర్మించారు.1983 నుండి, ఈ ఆలయాన్ని ఉత్తరప్రదేశ్ ప్రభుత్వం నిర్వహిస్తోంది.

క్షేత్ర మాహాత్మ్యం:

శివ పురాణం ప్రకారం, ఒకప్పుడు బ్రహ్మ, విష్ణువు లలో ఎవరు సర్వోన్నతుడనే దానిపై వాదనలు జరిగాయి.వారిని పరీక్షించడానికి శివుడు, ముల్లోకాలను ఒక పెద్ద జ్యోతిర్లింగంగా అంతులేని కాంతి స్తంభంగా చేసాడు. ఎవరు శక్తిమంతుడో గుర్తించడానికి విష్ణువు పంది రూపాన్ని ధరించి స్థంభపు అడుగుకు వెళ్ళగా, బ్రహ్మ హంస రూపాన్ని తీసుకుని స్తంభం పై కొనకు వెళ్లాడు. బ్రహ్మ అహంకారంతో కటుకి పువ్వును సాక్షిగా చూపుతూ తాను అంతం కనుక్కున్నానని అబద్ధం చెప్పాడు. విష్ణువు తాను దిగువ కొనను కనుగొనలేకపోయానని నిజాయితీగా ఒప్పుకున్నాడు. అప్పుడు శివుడు కోపోద్రిక్తుడై భైరవ రూపాన్ని ధరించి, బ్రహ్మ ఐదవ తలను నరికి, అతనికి పూజాదికాలు జరగరాదని శపించాడు. విష్ణువు చూపిన నిజాయితీకి గాను, శివుడితో సమానంగా నిత్యం పూజిలందుకుంటాడు.

జ్యోతిర్లింగం అనేది పురాతన అక్షం ముండి చిహ్నం, ఇది సృష్టి యొక్క ప్రధాన భాగంలో అత్యున్నత నిరాకార (నిర్గుణ) వాస్తవికతను సూచిస్తుంది, దాని నుండి శివుని రూపం (సగుణం) కనిపిస్తుంది. ఆ విధంగా శివుడు కాంతి స్తంభంగా కనిపించిన ప్రదేశాలే జ్యోతిర్లింగ పుణ్యక్షేత్రాలు. జ్యోతిర్లింగాలతో సంబంధం లేకుండా, శివునికి 64 రూపాలు ఉన్నాయి. పన్నెండు జ్యోతిర్లింగ క్షేత్రాలలో ప్రతి ఒక్కటి అధిష్టాన దేవత పేరును తీసుకుంటాయి - వీటిని శివుని విభిన్న రూపాలుగా పరిగణిస్తారు. ఈ ప్రదేశాలన్నింటిలో, శివుని అనంతమైన స్వభావానికి ప్రతీకగా, ఆద్యంతాలు లేని స్థాణువును సూచించే లింగమే ప్రాథమిక చిత్రం గుజరాత్లోని సోమనాథుడు, ఆంధ్రప్రదేశ్లోని శ్రీశైలంలో మల్లికార్జునుడు, మధ్యప్రదేశ్లోని ఉజ్జయినిలో మహాకాళేశ్వరుడు, మధ్యప్రదేశ్లోని ఓంకారేశ్వర్, ఉత్తరాఖండ్లోని కేదార్నాథ్, మహారాష్ట్రలోని భీమశంకర్, ఉత్తరప్రదేశ్లోని వారణాసిలో విశ్వనాథ, మహారాష్ట్రలోని త్రయంబకేశ్వరం, జార్ఖండ్ లోని దేవఘర్లోని వైద్యనాథేశ్వరం, గుజరాత్లోని ద్వారకలో నాగేశ్వరం, తమిళనాడులోని రామేశ్వరం, మహారాష్ట్రలోని ఔరంగాబాద్లో ఘృష్ణేశ్వర్ లు ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు.

కాశీ విశ్వనాథ ఆలయానికి సమీపంలోని గంగానది ఒడ్డున ఉన్న మణికర్ణిక ఘాట్ శక్తి పీఠంగా పరిగణించబడుతుంది. ఇది శాక్తేయులకు పూజనీయమైన ప్రార్థనా స్థలం. శైవ సాహిత్యమైన దక్ష యాగం శక్తి పీఠాల మూలం గురించిన కథను వివరిస్తుంది.

విశ్వేశరుడు వారణాసిని పాలించే దేవత. ఇతర దేవతలందరిపై రాజు పదవిని కలిగి ఉన్నాడు, అలాగే నగరంలోనే కాకుండా, దాదాపు 50 మైళ్ల వరకు విస్తరించి ఉన్న పంచకోసి రహదారి (పవిత్రమైన వారణాసి సరిహద్దు) లోపల నివసించే ప్రజలందరికీ కూడా పాలకుడు.

ఆలయ ప్రత్యేకత:

ఈ ప్రపంచంలో కాశీ విశ్వనాథ స్వామి ఆలయం అత్యంత గొప్ప ఆలయం. హిందువులకు ఇది ఎంతో పవిత్రమైన ఆలయం. వారణాసిలో పవిత్ర గంగానది ఎడమ గట్టువైపున ఈ చారిత్రక ఆలయం ఉంది. దేశంలోని 12 ప్రముఖ జ్యోతిర్లింగాలలో ఇదీ ఒకటి. శైవక్షేత్రాల్లో ఇది అత్యంత పవిత్రమైనదిగా చెబుతారు. ఇక్కడో ఆసక్తికర విషయం ఉంది. కాశీ విశ్వనాథ స్వామి పేరుకి ఓ ప్రత్యేక అర్థం ఉంది. పురాణాల ప్రకారం ఆ పరమేశ్వరుడిని ఆది, అంతం లేనివాడిగా చెబుతారు. విశ్వమంతా ఆయనే ఉన్నారని విశ్వసిస్తారు. కాశీ విశ్వేశ్వరుడే విశ్వమంతా ఉన్నాడని హిందువుల ప్రగాఢ విశ్వాసం. ఆయన ఈ విశ్వానికే ఈశ్వరుడిగా చెబుతారు. అంటే విశ్వం మొత్తానికీ ఆయన పెద్ద, ఆయనే దైవంగా నమ్ముతారు.

పూర్వం పెద్దవాళ్లు కాశీకి వెళ్తే... ఇక తిరిగి రారనీ... ఆ పరమేశ్వరుడి చెంతకు వెళ్లిపోతారని అనేవారు. ఎందుకంటే... అప్పట్లో కాశీ క్షేత్రానికి వెళ్లేవారిలో ఎక్కువ మంది ముసలివారే ఉండేవారు. ఎన్నో కష్టనష్టాలు భరిస్తూ... ఇష్టదైవాన్ని దర్శించుకునేవారు. ఆ తర్వాత వారి మనసంతా దైవత్వంతో నిండిపోయేది. ఇక తమ జన్మ ధన్యమైనట్లుగా భావిస్తూ... చాలా మంది అక్కడే తనువు చాలించేవారు. అప్పటి కాశీ ఇప్పుడు వారణాసిగా ఎన్నో మార్పులు సంతరించుకుంది. కాలానికి తగ్గట్టుగా ఆధునిక హంగులు సమకూర్చుకుంది. ఇప్పుడు వారణాసి పర్యటనకు వెళ్లడం ఎంతో సౌకర్యవంతంగా మారింది. ఇక తాజా కారిడార్... ఆ విశ్వనాథ క్షేత్రాన్ని మరో మెట్టు పైకి ఎక్కించింది.

మన దేశంలో ఎన్నో దండయాత్రలు జరిగాయి. వేర్వేరు మతాల వారు దండయాత్రలు చేశారు. అలాంటివి జరిగిన ప్రతిసారీ... హిందువుల ఆలయాలపై దాడులు జరిగాయి. కాశీ విశ్వేశ్వర క్షేత్రాన్ని ముస్లిం పాలకులు చాలాసార్లు నాశనం చేశారు. చివరిసారిగా మొఘలుల ఆరో చక్రవర్తి అయిన ఔరంగజేబు... కాశీ క్షేత్రాన్ని నాశనం చేశాడు. ఇన్ని ఎదురుదెబ్బలు తగిలినా... ఆ క్షేత్రం తట్టుకొని నిలబడింది. ఇప్పుడు భారతీయులకు ముఖ్యంగా శైవులకు అది అత్యంత పవిత్రమైన క్షేత్రంగా అవతరించింది. 1983 నుంచి ఉత్తరప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ఈ ఆలయ బాధ్యతలు చేపట్టింది. క్రమంగా ఈ క్షేత్రం అభివృద్ధి పథంలోకి వెళ్తోంది.

పవిత్ర గంగానది ఒడ్డున ఉన్న వారణాసి, హిందూ నగరాలలో అత్యంత పవిత్రమైనదిగా పరిగణిస్తారు. కాశీ విశ్వనాథ దేవాలయం హిందూ మతంలో అత్యంత ముఖ్యమైన ప్రార్థనా స్థలాలలో ఒకటిగా విస్తృతంగా గుర్తింపు పొందింది. కాశీ విశ్వనాథ ఆలయంలో విశ్వనాథ జ్యోతిర్లింగం ఉంది. భారతదేశ ఆధ్యాత్మిక చరిత్రలో విశ్వేశ్వర జ్యోతిర్లింగానికి చాలా ప్రత్యేకమైన, విశిష్టమైన ప్రాముఖ్యత ఉంది.

ఆదిశంకరాచార్య, రామకృష్ణ పరమహంస, స్వామి వివేకానంద, బామాఖ్యప, గోస్వామి తులసీదాస్, స్వామి దయానంద సరస్వతి, సత్యసాయి బాబా, యోగిజీ మహరాజ్, ప్రముఖ్ స్వామి మహారాజ్, మహంత్ స్వామి మహారాజ్, గురునానక్లతో సహా అనేక మంది ప్రముఖ సాధువులు ఈ క్షేత్రాన్ని సందర్శించారు. ఆలయాన్ని సందర్శించడం, గంగా నదిలో స్నానం చేయడం మోక్ష మార్గంలో నడిపిస్తుందని నమ్ముతారు. అందువల్ల, ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న హిందువులు తమ జీవితకాలంలో కనీసం ఒక్కసారైనా ఈ ప్రదేశాన్ని సందర్శించడానికి ప్రయత్నిస్తారు. ఆలయానికి తీర్థయాత్ర చేసిన తర్వాత కనీసం ఒక కోరికనైనా వదులుకోవాలనే సంప్రదాయం కూడా ఉంది. తీర్థయాత్రలో దక్షిణ భారతదేశంలోని తమిళనాడులోని రామేశ్వరంలోని ఆలయాన్ని సందర్శించడం కూడా భాగంగా ఉంటుంది. ఇక్కడ ప్రజలు గంగానది నీటిని తీసుకు వెళ్తారు. గుడిలో ప్రార్థన చేసి ఆ గుడి దగ్గర నుండి ఇసుకను తీసుకువెళ్తారు. కాశీ విశ్వనాథ దేవాలయం యొక్క అపారమైన ప్రజాదరణ, పవిత్రత కారణంగా, భారతదేశం అంతటా వందలాది దేవాలయాలు అదే నిర్మాణ శైలిలో నిర్మించబడ్డాయి. విశ్వనాథ ఆలయంలో సహజంగా మరణించే వ్యక్తుల చెవుల్లో శివుడే మోక్ష మంత్రాన్ని ఊదుతాడని ఒక ప్రసిద్ధ నమ్మకం.